Owies zwyczajny

Owies zwyczajny ratunkiem dla skóry

Owies zwyczajny (Avena sativa L.) jest powszechnie uprawiany w strefie umiarkowanej Eurazji oraz Ameryki Północnej, pochodzi z ciepłych regionów obszaru śródziemnomorskiego.

Charakterystyka

Owies jest jednoroczną rośliną zbożową, o charakterystycznym wyglądzie kwiatostanu, którym jest wiecha złożona, odróżniającym go od innych zbóż tj. żyta, pszenicy i jęczmienia. Surowcem leczniczym jest owoc owsa, typu ziarniak (Avenae fructus).

Substancje lecznicze

Owoc owsa zawiera przede wszystkim węglowodany złożone, z czego 5% stanowi rozpuszczalny błonnik – β-glukan, warunkujący zastosowanie. Inne związki czynne w surowcu to proteiny – glutelina i awenina oraz flawonoidy, wspomagające działanie farmakologiczne.

Działanie

Owoc owsa działa przeciwzapalnie, przeciwświądowo, zmiękcza skórę, zapobiega podrażnieniom, redukuje podrażnienia i zaczerwienienie skóry, zwiększa przepływ krwi w skórze, wspomaga gojenie ran i oparzeń, łagodzi oparzenia słoneczne.

Koloidalny ekstrakt z owsa in vitro wykazywał aktywność przeciwzapalną – hamował powstawanie i uwalnianie mediatorów stanu zapalnego, hamował aktywność enzymów biorących udział w tworzeniu czynników zapalnych. W badaniach farmakologicznych 20 i 30% koloidalny ekstrakt z owsa, stosowany w postaci dwugodzinnej okluzji w parafinie mikrokrystalicznej, chronił skórę przed czynnikami drażniącymi, zabezpieczał przed powstawaniem zaczerwienienia skóry.  W badaniach klinicznych koloidalna mączka owsiana okazała się skuteczna w leczeniu wysypek jatrogennych – pacjenci zostali wyleczeni całkowicie lub częściowo, nie obserwowano efektów toksycznych. Mączka owsiana koloidalna może być też stosowana w łagodzeniu świądu wywołanego np. pokrzywką. Preparaty z przetworami z owoców owsa stymulują proces leczenia ran.

Dawkowanie

Zewnętrznie owoc owsa – stany zapalne skóry, oparzenia słoneczne i gojenie niewielkich ran (leczenie wspomagające):

• kąpiele: na 150 do 200 litrów wody 60 g mąki owsianej, u dzieci stosuje się 50% podanej ilości mąki;
• koloidalne ekstrakty z mąki owsianej w stężeniu do 20-30% zmieszane z podłożem – stosuje się  na zmienione chorobowo obszary;
• 5% mączka owsiana w parafinie płynnej – do leczenia oparzeń, może być stosowana bez ograniczeń wiekowych.

Przeciwwskazania, działania niepożądane i bezpieczeństwo stosowania

Jeśli objawy utrzymują się po 1 tygodniu stosowania produktu leczniczego, należy skonsultować się z lekarzem. Zaleca się ostrożność w stosowaniu u pacjentów z chorobami atopowymi i z kontaktowym zapaleniem skóry (mogą występować niepożądane objawy ze strony skóry).

Gdzie kupić?

Mąka owsiana – sklepy ze zdrową żywnością lub samodzielnie zmielić spożywcze płatki owsiane.

Koloidalna mączka owsiana – https://zielonyklub.pl/maczka-owsiana-koloidalna-colloidal-oatmeal.html

Zastosowanie w leczeniu

• Stany zapalne skóry
• Oparzenia słoneczne
• Wspomaganie leczenia drobnych ran

Zastosowanie w kosmetologii

• Skóra wrażliwa
• Skóra sucha
• Skóra dojrzała

Piśmiennictwo

1. EMA. European Medicines Agency. Avena sativa L., fructus. London 2008.
2. https://atlas.roslin.pl/plant/6444
3. Nawrot J., Nowak G. (red.). Leki pochodzenia naturalnego. Wydawnictwo naukowe UMP. Poznań. 2018.
4. Kołodziejczak A. (red). Kosmetologia t.2. PZWL. Warszawa. 2020.