Kozłek lekarski rośnie w Europie, Azji i Stanach Zjednoczonych. Zioło to jest uprawiane w Centralnej i Wschodniej Europie. Jest popularną rośliną rosnącą na podmokłych glebach do wysokości 1 m. Valeriana, to łacińskie słowo, które można przetłumaczyć jako dobre samopoczucie.
Z guzkowatego kłącza wyrastają łodygi, na których rosną spiczaste liście. Kwiaty są białe, jasno-fioletowe lub biało-różowe. Charakteryzuje się specyficznym, bardzo niemiłym zapachem.
Kozłek, tak jak inne zioła, zawiera liczne substancje lecznicze. Najważniejesze to nietrwałe związki zwane walepotriatami należące do irydoidów, olejek eteryczny i jego składniki oraz związki terpenowe. Działanie kozłka jest wypadkową działania wymienionych składników.
Kozłek lekarski to stosunkowo niedawno poznane lekarstwo na bezsenność. Podobnie jak syntetyczne leki (benzodiazepiny, leki przeciwhistaminowe), działa na bezsenność, ale nie powoduje uzależnienia i nie wchodzi w reakcje z alkoholem. Wyciąg z kozłka lekarskiego nie tylko pomaga zasnąć, ale również poprawia jakość snu. Rano wstajemy rześcy i wypoczęci.
Kozłek lekarski i jego przetwory są składnikami wielu mieszanek i preparatów płynnych o działaniu uspokajającym. Może być stosowany w różnych postaciach: tabletek, wyciągów, kapsułek, herbatek, nalewek, naparów. Można go dodawać do kąpieli.
Najbardziej wartościowe są preparaty ze świeżego korzenia, gdyż zawierają nierozłożone walepotriaty. Można również używać maceratów.
Moczyć 2 łyżeczki świeżego korzenia kozłka lekarskiego 8 - 10 godzin w szklance zimnej wody. Można dodać kilka kropli miętowych, aby złagodzić nieprzyjemny zapach. Odcedzić. Pic trzy razy dziennie po łyżce stołowej.
Zalać 3 – 5 g ziół (1 łyżeczka do herbaty) szklanką wrzącej wody. Pić 2 – 3 razy dziennie po 1/4 szklanki.
Składniki:
50 gramów świeżego korzenia suszonego na słońcu przez 2 godziny
200 ml białego wina
Zgnieść korzeń i wymieszać z winem. Macerować przez miesiąc, potem odcedzić.
W czasie skurczów lub bezsenności pić 20 kropli przed snem. W przypadku wysokiego ciśnienia pić 10 kropli na pusty żołądek.