Wypijamy ciepłe mleko, przewracamy się z boku na bok, liczymy barany, lecz sen nie przychodzi. Na kłopoty z zasypianiem cierpi wiele osób. Co zrobić? Jak sobie poradzić z tym problemem?
Głównym powodem bezsenności jest podłoże psychologiczne. Problemy z zaśnięciem najczęściej mają osoby cierpiące z powodu chorób układu nerwowego (nerwice, nerwobóle. Mogą je mieć także osoby, które w ciągu dnia doświadczyły zbyt dużo wrażeń, zarówno pozytywnych jak i negatywnych. Czynnikiem powodującym bezsenność mogą być choroby o dużym nasileniu bólu (kamica nerkowa, kamica żółciowa, ból zęba) lub kaszel, biegunka, itd. Paradoksalnie, przyczyną może być również nawet ciężka praca fizyczna lub umysłowa. Na nasz układ nerwowy także źle wpływa wypijanie zbyt dużych ilości kawy, herbaty lub innych stymulantów. Za zasypianie odpowiada gruczoł znajdujący się w mózgu zwany szyszynką, który produkuje hormon o nazwie melatonina. Jak wiadomo, szczególnie starsze osoby mają kłopoty ze snem. Dzieje się tak, ponieważ szyszynka produkuje mniejsze ilości melatoniny. Niekiedy przyczyną długotrwałej bezsenności mogą być choroby przewlekłe.
Dlaczego tak ważne jest to, by być wypoczętym? Aby ciało mogło odpocząć po całym dniu wysiłku i wrażeń, potrzebny jest sen. Najbardziej faza REM, zwana inaczej fazą marzeń sennych (snu głębokiego). Jeśli faza ta jest przerywana bądź niewystarczająco (dla każdego człowieka czas ten jest zbliżony, lecz nie taki sam) długa, jesteśmy zmęczeni. Jeśli takie niewysypianie się trwa dłużej, prowadzi to do drażliwości, zmęczenia i depresji.
Firmy farmaceutyczne wprost prześcigają się w oferowaniu coraz to nowych leków syntetycznych o działaniu nasennym, przeciwdepresyjnym, uspokajającym, które niestety są często nadużywane. Zażywając leki syntetyczne działamy na centralny układ nerwowy. Po zażyciu leku nasennego na następny dzień tracimy zdolność skupienia uwagi i koncentracji oraz wydłuża się nasz czas reakcji. Oprócz tego mogą wystąpić dodatkowo inne działania niepożądane, takie jak: senność, zawroty głowy, niezborność ruchów, zaburzenia widzenia, zaparcia, mdłości. Jak wiadomo, objawy takie nie pozwalają nam normalnie funkcjonować. Nie powinno się zażywać tych leków bez konsultacji z lekarzem.
Leki ziołowe w przeciwieństwie do syntetyków nie uzależniają i nie wykazują działań niepożądanych. Zażycie wyciągu, np. z korzenia kozłka lekarskiego (waleriana) wieczorem, nie wywiera negatywnego wpływu na czas reakcji i możliwość skupienia uwagi i koncentracji. Leki te są dobrze tolerowane przez organizm i są uznawane za bezpieczne.
Preparaty ziołowe mają zastosowanie w leczeniu bezsenności spowodowanej różnymi czynnikami. Działanie ich jest wszechstronne. Działają nie tylko nasennie, ale także odprężająco, poprawiają jakość snu, a przy okazji leczą inne schorzenia. Pomagają uśmierzyć ból, w kłopotach trawiennych,działają przeciwzapalnie,itd. Można je stosować również zewnętrznie – jako napary do kąpieli lub olejki eteryczne.
Coraz szybsze tempo życia, zgiełk uliczny, zanieczyszczenie środowiska jest powodem wzrastającej liczby nerwic wegetatywnych, powodujących m.in. bezsenność, więc doskonałym rozwiązaniem w tych przypadkach mogą okazać się środki ziołowe i zastosowanie kilku porad zamieszczonych poniżej.
Organizm potrzebuje pewnej liczby godzin snu – zapotrzebowanie na sen zależy od predyspozycji człowieka oraz jego aktywności fizycznej. Przeważnie osoby skarżące się na bezsenność wstają bardzo późno, wierząc, że te kilka chwil więcej zregeneruje organizm. Aby przestawić się na zasypianie o sensownej porze, trzeba podjąć decyzję o porannej pobudce. Im wcześniejsza, tym organizm po jakimś czasie przestawi się na wcześniejsze zasypianie. Szaleństwo od czasu do czasu nie zaszkodzi, ale starajmy się wstawać o podobnych porach – także w weekendy.
Nie zapominajmy o ruchu. Aktywność fizyczna w ciągu dnia sprawia, że jesteśmy wieczorem zmęczeni i tym samym łatwiejsze staje się zasypianie.
Nie tylko u dzieci rutyna pozwala na łatwiejsze zasypianie. To, co robimy wieczorem, powinno nastawiać organizm na tryb przygotowania się do snu.
Kwestią dość szeroko komentowaną jest jedzenie przed snem. Wg niektórych ostatni posiłek należy zjeść najpóźniej 2 godziny przed snem, nie należy przejadać się, bo duże obciążenie układu trawiennego utrudnia zasypianie, a niestrawiony pokarm w nocy zalega. Jednakże są osoby, którym właśnie niejedzenie przed snem utrudnia zasypianie. Jest to oczywiście niezdrowy nawyk, ale warto w takim przypadku nie męczyć się, a najeść lekkostrawnym posiłkiem i po wyregulowaniu spania systematycznie, dzień po dniu, coraz bardziej wydłużać czas między posiłkiem a snem, by dojść do mniej więcej 2 godzin.
Przed snem można pozwolić sobie na małą przekąskę. Najlepiej, żeby była przekąska węglowodanowa o niskiej zawartości tłuszczu. Wyższe stężenie cukru we krwi sprzyja snowi. Jedzenie, które korzystnie wpływa na sen to m.in. mleko, banany, płatki zbożowe.
Należy stworzyć odpowiednią dla snu atmosferę w i przy łóżku – bez telewizora, jedzenia itp. Łóżko służy do spania. Przytulny wystrój (czasem wystarczą poduszki i spokojne kolory ścian) uprzyjemni zasypianie.
Warto spróbować aromaterapii. Do kąpieli wlej kilka kropli olejków uspokajających: tymiankowego, lawendowego, pomarańczowego, jałowcowego.
Przed udaniem się na spoczynek trzeba przewietrzyć sypialnię.
Włącz spokojną muzykę, najlepiej relaksujące dźwięki natury. Weź do ręki nudną książkę o wolnej akcji.
Nie ma sensu leżenie w łóżku, jeśli sen nie nadchodzi. Jeśli przez 30 minut nie udało Ci się zasnąć, zrób sobie spacer po mieszkaniu, wróć do książki, przygotuj sobie coś do jedzenia czy picia. Daj sobie chwilkę i spróbuj ponownie.
Moczyć 2 łyżeczki świeżego korzenia kozłka lekarskiego 8 – 10 godzin w szklance zimnej wody. Można dodać kilka kropli miętowych, aby złagodzić nieprzyjemny zapach. Odcedzić. Pić trzy razy dziennie po łyżce stołowej.
Zalać 3 – 5 g ziół (1 łyżeczka do herbaty) szklanką wrzącej wody. Pić 2 – 3 razy dziennie po 1/4 szklanki.
Składniki:
Zgnieść korzeń i wymieszać z winem. Macerować przez miesiąc, potem odcedzić.
W czasie skurczów lub bezsenności pić 20 kropli przed snem. W przypadku wysokiego ciśnienia pić 10 kropli na pusty żołądek.
Przed zabiegiem powinnyśmy wziąć prysznic. Należy pamiętać, żeby do kąpieli leczniczej nigdy nie dodawać środków myjących czy pieniących (płynów do kąpieli, szamponów itp.). Do wanny z wodą wkrapiamy od 5 do 15 kropli olejku i mieszamy go z wodą. Kąpiel taka trwać powinna 10 – 30 minut.
Przy bezsenności możemy stosować olejki: lawendowy, tymiankowy, jałowcowy, pomarańczowy, mandarynkowy, geraniowy, różany.
Składniki: liście melisy, ziele marzanki, ziele nostrzyka, ziele serdecznika, korzeń kozłka, szyszki chmielu, ziele dziurawca, ziele bylicy pospolitej, kwiaty wrzosu, kwiaty pierwiosnka i kwiaty bzu czarnego
Przygotowanie:
Zioła w równych porcjach dobrze wymieszać. Łyżkę stołową mieszanki zaparzyć szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem 3 godzin. Przecedzić. Pić przy bezsenności szklankę ciepłego naparu 3 razy dziennie na 20 mininut przed posiłkiem.
Składniki: 1 łyżka suchego rozdrobnionego ziela lub świeżych liści melisy
Przygotowanie:
1 łyżkę suchego rozdrobnionego ziela lub świeżych liści melisy zalać szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem 20 min. Przecedzić. Pić trzy razy dziennie. Herbatka działa uspokajająco.
Składniki: 10 łyżek liści melisy, 4 szklanki wody
Przygotowanie:
Liście melisy zalewamy wodą, doprowadzamy do wrzenia. Następnie odstawiamy na 10 minut i przecedzamy. Tak przygotowaną miksturę dodajemy do wanny z wodą.
Dorośli mogą stosować 2-4 łyżki stołowe dziennie, dzieci 2-3 łyżeczki. Sok można przygotować w wyciskarce lub ręcznie. Soku z ziół nie można przygotować przy pomocy sokowirówki. Do ręcznego przygotowania soku potrzebujemy: tarkę, miseczkę, gęste sitko i gawałek gazy. Na miseczce kładziemy sitko. zioła miażdżymy na tarce. Następnie zawijamy miazgę w gazę i dokładnie wyciskamy nad miseczką.
Należy bezwzględnie pamiętać o tym, że zioła stosowane w stanie surowym muszą być świeże i zebrane w pewnym miejscu lub hodowlane. Zbieramy je w odległości co najmniej 70 metrów od szos, zakładów przemysłowych czy ścieków.
Składniki: szyszki chmielu, bawełniany lub lniany woreczek lub uszyta poszeweczka
Przygotowanie:
Suszone szyszki chmielu wkładamy do woreczka lub poszewki. Zszywamy lub zawiązujemy. Tak przygotowany woreczek kładziemy na poduszce, na której śpimy. Substancja lotna, która pomaga w zasypianiu, utrzymuje się ok. 6 dni. Po tym czasie warto wymienić wkład.
Składniki: 2 łyżki suszonych szyszek chmielu, szklanka wody
Przygotowanie:
Szyszki zalewamy wrzątkiem, pozostawiamy na 10 minut pod przykryciem, przecedzamy. Ne bezsenność wypijamy po szklance w południe i wieczorem.