Dotychczas nie poznano przyczyn tej choroby. Wiadomo, na podstawie skarg pacjentów, że cierpią na nią przede wszystkim ludzie ze skłonnościami do stanów lękowych i depresji. Każda, nawet drobna, stresująca sytuacja może nasilać objawy. Zespół jelita drażliwego charakteryzuje się bardzo dokuczliwymi dolegliwościami ze strony jelita grubego: kurczowe bóle brzucha, uczucie pełności, wzdęcia, odbijania, nudności. Jednocześnie towarzyszą temu problemy z oddawaniem stolca: naprzemiennie zaparcia lub biegunki. Chorobę potęguje niewłaściwa dieta i nietolerancja niektórych pokarmów.
Jest to bardzo uciążliwa, a zarazem bolesna dolegliwość, która dotyczy ok. 20% ludzi. Mężczyźni chorują dwa razy rzadziej od kobiet.
Jedną z najczęstszych przyczyn nieobecności w pracy,oprócz przeziębień, są dolegliwości związane z tą chorobą.Osobom tym trudniej jest realizować plany życiowe i zawodowe, niechętnie wychodzą z domu, podróżują.
Charakterystyczne objawy zespołu jelita drażliwego:
Gdy choroba ma postać zaparciową, wówczas w przewadze występują wzdęcia, odbijania, zgaga, nudności, zwłaszcza po spożyciu posiłku. Natomiast, gdy przybiera postać biegunkową, natychmiast po zjedzeniu posiłku występuje nagła potrzeba wypróżnienia. Towarzyszą mu bóle i silne wzdęcia. Najczęściej zdarza się to w sytuacjach stresowych.
W zasadzie nie ma skutecznej metody leczenia zespołu jelita drażliwego. Można jedynie łagodzić dolegliwości poprzez ograniczanie i eliminowanie czynników wywołujących objawy.
Badania OB, morfologii, badania endoskopowe, na obecność pasożytów i inne, w przypadku tej choroby nie odbiegają od normy. Lecz, aby wykluczyć inne choroby przewodu pokarmowego, należy poddać się tym badaniom.
Najważniejszą sprawą i chyba najtrudniejszą jest unikanie stresu. Sytuacje stresowe towarzyszą nam przez całe życie, ale w miarę możliwości należy je eliminować, prowadzić regularny tryb życia i dostosowany do swojej choroby sposób odżywiania.
Osoby z zespołem jelita drażliwego muszą zaobserwować jakie pokarmy powodują nasilenie się dolegliwości. Wówczas w drodze eliminacji należy je wykluczyć z codziennej diety. Teoretycznie wszystkie produkty mogą działać jak alergen. Najczęściej są to produkty wzdymające, takie jak: groch, fasola, bób, kapusta. Ale równie dobrze mogą być to: świeże ogórki, jabłka (zawierają fruktozę, która często jest przyczyną uczulenia), chleb pełnoziarnisty, orzechy, nabiał, niektóre zboża bogate w gluten, czekolada, sztuczne barwniki, glutaminian sodu, kawa, herbata itd..
Błonnik zawarty w zbożach, owocach i warzywach reguluje pracę jelit, ale spożywany w większych ilościach przyczynia się do dokuczliwych wzdęć. Nadmiar węglowodanów fermentuje w jelitach i wywołuje gazy, które również powodują wzdęcia. Jak widzimy jest mnóstwo czynników nasilających objawy, ale w drodze eliminacji, należy je usunąć lub chociaż ograniczyć.
Posiłki należy jeść spokojnie, bez pośpiechu, częściej i w mniejszych ilościach.
Ulgę w cierpieniach przynoszą ciepłe kąpiele z dodatkiem olejków eterycznych lub ziół. Można wykonać masaż brzucha lub ciepłe okłady.
Codzienną filiżankę kawy lub herbaty można zastąpić np. herbatą Yerba Mate z ostrokrzewu paragwajskiego, która korzystnie wpływa na układ nerwowy.
Wspomagająco można zażywać zioła o działaniu uspokajającym, regulującym pracę jelit i przewodu pokarmowego. Należą do nich: