Tymianek pospolity

Tymianek pospolity

Tymianek pospolity, to gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Jak większość znanych nam ziół pochodzi z krajów śródziemnomorskich. Do dziś w stanie naturalnym rośnie na terenach Hiszpanii, Francji, Maroka, Włoch. Obecnie na tych terenach uprawia się go na szeroką skalę. Zwłaszcza we Francji. W Europie Środkowej uprawę tymianku zapoczątkowali benedyktyni w okresie Średniowiecza.
Od najdawniejszych czasów służył ludziom jako lekarstwo i przyprawa do potraw. Miał również wiele innych zastosowań. Wierzono, że herbata z tymianku odpędza koszmary nocne i dodaje odwagi, a gdy się go jada i kąpie w nim - powiększa biust. W czasach średniowiecza damy wyszywały na tunikach gałązki tymianku i ofiarowywały na turniejach swoim ukochanym rycerzom na znak męstwa i odwagi. W niektórych krajach po odpowiedniej obróbce używa się go do czyszczenia i dezynfekowania ran, a podobno piwo z tymiankiem leczy nieśmiałość. Olejek z tymianku jest składnikiem środków konserwujących okazy anatomiczne i zielarskie oraz papier przed butwieniem.
Słowo "tymianek" pochodzi od greckiego słowa "thymon", co oznacza męstwo, odwagę lub "odkażać".

Charakterystyka rośliny

Tymianek, to niska krzewinka o silnie rozgałęzionej łodydze. Od dołu drewniejąca, pokryta szarymi włoskami. Liście, również owłosione, są drobne, szarozielone o różnych kształtach. Kwiaty różowo - fioletowe, czasami białe zebrane w kłosokształtny kwiatostan. Kwitną od maja do września. Owocem jest brunatna, poczwórna rozłupka.

Substancje lecznicze

Surowcem zielarskim jest ziele tymianku. Ziele należy zbierać podczas kwitnięcia rośliny.
Tymianek zawiera: olejek eteryczny, garbniki, kwasy organiczne, gorycze.

Zastosowanie tymianku

Substancje lecznicze zawarte w tymianku mają działanie głównie wykrztuśne, działają przeciwkaszlowo, przeciwzapalnie, przeciwskurczowo, bakteriobójczo i przeciwgrzybiczo. Pobudzają pracę żołądka, serca i nerek. Preparaty z tymianku są zalecane w czasie przeziębień, kaszlu, w stanach zapalnych układu oddechowego. Są też doskonałym środkiem na niestrawność, biegunki, skurcze jelit i żołądka. Tymianek pobudza organizm fizycznie i psychicznie, wzmacnia układ nerwowy i zwiększa sprawność umysłową.

Stosowany zewnętrznie w postaci okładów, przemywań, płukanek pomaga pozbyć się zajadów, pleśniawek, owrzodzeń, grzybicy, opryszczki.

Tymianek w kuchni

Ziele tymianku ma szerokie zastosowanie jako przyprawa kuchenna. Po roztarciu ma orzeźwiający, aromatyczny zapach i swoisty, pikantny smak. Nadaje się głównie do tłustych potraw: pieczonych, tłustych mięs, jajecznicy na boczku, kiełbas, pieczonych ziemniaków. Znakomicie komponuje się ze smakiem świeżych i duszonych pomidorów, w potrawach z roślin strączkowych oraz w daniach, które długo się gotują, np. pieczenie z wołowiny, wieprzowiny, baraniny. Świeże ziele tymianku można dodawać do potraw, do których dodaje się zielone dodatki, a więc do bulionów, rosołów, zup warzywnych.

Przeciwwskazania

Olejek eteryczny zawarty w tymianku używany w nadmiarze, może spowodować wymioty i nudności. Nie jest też zalecany kobietom w ciąży.