Kardamon - ciepły smak, doskonały na niestrawność

Kardamon malabarski (Elettaria kardamomum), to wieloletni, okazały gatunek byliny należący do rodziny imbirowatych. Jest uprawiany, ale też rośnie dziko w Indiach i na Cejlonie oraz w Chinach i Indonezji. Już w starożytności używano go jako przyprawy kuchennej, dodawano do perfum i kadzidełek, a w ziołolecznictwie był stosowany na brak apetytu i problemy żołądkowe.

Ceny kardamonu są stosunkowo wysokie, porównywalne do szafranu i wanilii. Dzieje się tak dlatego, że uprawa tej rośliny jest bardzo czasochłonna i wymaga odpowiednich warunków klimatycznych i odpowiedniej gleby. Wysokie ceny kardamonu jednak nie odstraszają najbardziej zagorzałych smakoszy kawy z kardamonem. Zresztą, kardamon ma tak wyrazisty smak, że wystarczy odrobina, aby poczuć jego wyjątkowy "charakter". Szczególnym powodzeniem cieszy się w krajach arabskich. Nawet 60% światowej produkcji kardamonu przeznacza się na eksport właśnie do tych krajów. Kawa aromatyzowana kardamonem jest symbolem arabskiej gościnności. W średniowieczu wchodził wraz z konopiami indyjskimi i makiem w skład mikstury narkotycznej, która w ówczesnych czasach była bardzo popularna.

Kardamon jest często stosowaną przyprawą w ekskluzywnych restauracjach. Powszechnie dodaje się jej szczyptę do wielu różnych potraw i napojów, zarówno pikantnych jak słodkich.

Charakterystyka rośliny

Roślina dojrzewa przez 3 lata, jej owoce zbiera się przez 10 - 15 lat. Jest to wieloletnia roślina zielna o długich, bulwiastych kłączach i dużych, lancetowatych liściach, osiągająca wysokość od 2 do 4 m. W pachwinach przykwiatków osadzone są po 3 do 6 kwiatów, które tworzą kwiatostan w kształcie grona. Owoce, to torebki zawierające drobne, żółtawe lub brunatno - czerwone nasiona. Torebki z nasionami są obcinane zanim całkowicie dojrzeją, ponieważ za bardzo dojrzałe, pękają samoistnie i łatwo osypują się. Potem suszy się je w specjalnych suszarniach lub po prostu w słoneczne dni na słońcu. Zbiory zaczynają się w październiku, a kończą w grudniu.

Substancje lecznicze

Nasiona kardamonu zawierają, w zależności od odmiany od 4% do 9% olejku eterycznego, ok. 10% tłuszczu, 20% - 40% skrobi, sole mineralne.

Działanie lecznicze

Kardamon i preparaty z jego dodatkiem są stosowane na niestrawność i na brak apetytu, ale też okazuje się niezwykle skutecznym środkiem na choroby układu oddechowego - astmę, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc. Ponadto wzmacnia odporność organizmu, ma też właściwości odtruwające. Masaże z użyciem olejku kardamonowego przywracają sprawność stawów w bólach reumatycznych, pomagają zwalczyć objawy przeziębienia, działają znieczulająco, rozgrzewająco, a także, co ciekawe - działają jak afrodyzjak. Napary z kardamonu regulują ciśnienie krwi, poprawiają krążenie mózgowe, a także działają przeciwbólowo i napotnie. Kardamon może też pomóc osobom borykającym się z chorobami nerek, w tym - w kamicy nerkowej. Żucie lub dodanie do napojów lub potraw kardamonu sprawi, że odświeżymy oddech po zjedzeniu czosnku lub wypiciu alkoholu.

Napar z kardamonu na niestrawność i wzdęcia

1 łyżeczkę świeżo zmielonego kardamonu zalewamy 1 szklanką wrzącej wody. Pozostawiamy pod przykryciem przez 15 minut. Pijemy 3 razy dziennie na pół godziny przed jedzeniem.

Zastosowanie w kuchni

Kardamon można kupić zmielony, ale najlepiej kupować w postaci całych owoców. Przed użyciem należy wyłuskać nasionka ze strąków i użyć w całości, rozetrzeć w moździerzu lub zemleć. Wtedy mamy pewność, że przyprawa nie została sfałszowana. Do potraw możemy dodawać całe nasiona lub rozdrobnione. Pozostały zapas kardamonu należy przechowywać w zamkniętych pojemnikach, w suchym i chłodnym miejscu. Gdy chcemy użyć całe nasionka, dobrze jest je lekko podsmażyć lub zmieszać z innymi przyprawami.

Kardamon ma bardzo intensywny smak i aromat, więc lepiej dodawać go z "wyczuciem", np. do kawy lub herbaty wystarczy szczypta. Ze względu na cenę, kardamon jest traktowany jako "przyprawa świąteczna". Jest jednym ze składników przyprawy curry i garam masala. Niewielka ilość kardamonu dodana do herbaty lub kawy, wzbogaca smak i zapach tych napojów. Jest też doskonałym dodatkiem zarówno do potraw słodkich jak i pikantnych. Dodaje się go do wyrobów cukierniczych, do owocowych sałatek, marcepanów, lodów, kremów, kompotów.

Można też wzbogacić kardamonem smak i aromat potraw z mięsa drobiowego, wołowiny, wieprzowiny i innych. Jest też dobrym dodatkiem do pasztetów, kiełbas, pieczeni, gulaszów i przetworów z ryb.

Inne zastosowania kardamonu

Kardamon ma zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, przede wszystkim do wyrobu perfum, kadzidełek, odświeżaczy powietrza. Stosuje się go również do aromatyzowania nalewek, wódek i likierów oraz wyrobów tytoniowych. Aromatyzowanie alkoholu kardamonem znane jest od wielu wieków. Od XV w. dodaje się go do tradycyjnych trunków skandynawskich "Akvavit". Obecnie produkuje się go w Danii, Szwecji, Finlandii i Norwegii. Dodawane są do niego także inne aromaty, takie jak: anyż, kminek, koper lub skórki cytrynowe czy pomarańczowe, ale największym popytem cieszą się wyroby z nutą kardamonową.

Gdzie kupić kardamon?

Kardamon znajdziemy w wielu sklepach spożywczych oraz sklepach zielarskich. Dobrej jakości surowiec możemy zamówić także w sklepie krainaziol.pl (cena około 22zł / 100 g).

 

Przepisy

Pieczone słodkie ziemniaki z kardamonem

Składniki:
1,5 kg słodkich ziemniaków, 1 płaska łyżeczka świeżo zmielonego kardamonu, 1/2 łyżeczki czarnego pieprzu, 2 łyżki startego imbiru, 1/2 szklanki płynnego miodu, 2 łyżki oleju.
Ziemniaki pokroić w niedużą kostkę. W dużym naczyniu wymieszać dokładnie wszystkie składniki. Przełożyć do naczynia żaroodpornego i wstawić do nagrzanego do 200 st. C piekarnika. Piec przez 20 minut, następnie przemieszać i piec do czasu, aż ziemniaki będą miękkie w środku, a chrupiące na wierzchu.

Aromatyczny syrop do herbaty

Składniki:
1/2 litra wody, 30 dag cukru, 2 łyżki miodu, 5 ziarenek kardamonu (można użyć zmielonego), 1 sztuka anyżu, 1 łyżeczka cynamonu, 1/2 łyżeczki startego imbiru, kilka goździków, 1 mandarynka.
Do wody wsypać cukier, dodać cząstki mandarynki i pozostałe składniki. Chwilę pogotować i odstawić do wystygnięcia. Przykryć naczynie i wstawić do lodówki na kilka godzin. Następnie syrop gotować do zgęstnienia. Przecedzić i wlać do buteleczek. Syrop można dodać do herbaty, kawy, ciast i ciasteczek, deserów.

Dżem pomarańczowy z kardamonem

Składniki:
1 1/2 kg pomarańczy, 30 dag cukru, 1/2 łyżeczki zmielonego kardamonu
Pomarańcze myjemy dokładnie i zaparzamy wrzątkiem. Obieramy skórkę, z dwóch pomarańczy ścieramy skórkę. Najlepiej wszystkie czynności robić bezpośrednio nad garnkiem, w którym będziemy gotować dżem, aby nie zmarnować soku. Wszystkie pomarańcze dzielimy na części pozbawiając je błonek. Do garnka z owocami wsypujemy cukier i gotujemy chwilkę. Następnie przecedzamy przez sito. Sok przelewamy z powrotem do garnka, w którym się gotował i odparowujemy do chwili, aż płyn zmniejszy się o połowę. Wówczas wkładamy do niego owoce i kardamon i gotujemy do zgęstnienia. Gorący dżem przekładamy do wyparzonych słoiczków, zakręcamy nakrętką i odwracamy do góry dnem.

Piersi z kurczaka z kardamonem

Składniki:
podwójna pierś z kurczaka, ok. 8 plasterków żółtego sera, rukola, sól, szczypta kardamonu, szczypta pieprzu, olej do smażenia
Piersi pokroić w plastry, lekko rozbić, doprawić solą, pieprzem i kardamonem. Na każdy kawałek piersi położyć plaster sera i trochę rukoli i zwinąć roladki. Obtoczyć w rozmieszanym jajku i bułce tartej. Usmażyć na złocisty kolor na oleju.

Kardamon - ciepły smak, doskonały na niestrawność Kardamon

Podobne

Dziurawiec zwyczajny - złoto rośnie na ugorach
zastosowanie: niepokoje, depresje, stres

Len - nasiona lnu osłaniają przewód pokarmowy, walczą z zaparciami
zastosowanie: choroba wrzodowa, zaburzenia trawienne, zaparcia

Mięta - Poczuj miętę do mięty
zastosowanie: zaburzenia trawienne, brak apetytu, wzdęcia

Najnowsze

Jeżyna fałdowana - na układ trawienny i skórę
Glistnik jaskółcze ziele - naturalny sposób na kurzajki
Prawoślaz - ziola na łagodzenie kaszlu i podrażnień w zasięgu ręki