Czosnek

Czosnek

Czosnek (Allium sativum) - rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Zalicza się do niego około 700 gatunków. Rośnie dziko w strefie umiarkowanej na półkuli Północnej. Pochodzi z Azji Środkowej. Jako roślina uprawna trafił do Europy i na inne kontynenty. Uprawiano go już w Babilonii ok. 4500 lat temu p.n.e zarówno do celów leczniczych jak i spożywczych. Znali go również starożytni Egipcjanie, Grecy i Arabowie.

Do Polski trafił dopiero w średniowieczu. Czosnkowi przypisywano magiczną moc. Wierzono, że chroni przed złymi mocami i wampirami.

Charakterystyka rośliny

Jest warzywem, przyprawą i rośliną leczniczą. W części nadziemnej wyrasta łodyga dochodząc nawet do 200 cm wysokości, niskie gatunki do 25 cm. Liście ma podłużne, wąskie, płaskie lub w kształcie rurek. Na szczycie bezlistnej łodygi wyrasta kwiatostan w kształcie główki. Kwiaty ma drobne, szypułkowe, a płatki jednonerwowe, owoce znajdują się w torebce, a w niej czarne nasionka.

W części podziemnej rośnie zakorzeniona cebula pokryta suchymi łuskami. Cebula ma bardzo charakterystyczny smak i zapach.

Głównym atutem czosnku są bez wątpienia jego właściwości lecznicze, lecz również doceniane są jego walory smakowe. Przede wszystkim spożywany jest w wielu krajach basenu Morza Śródziemnego i krajach wschodnioazjatyckich. W Polsce jest stosowany przy kiszeniu ogórków, do potraw mięsnych i zup.

Właściwości lecznicze czosnku

Mimo, że czosnek jest znany od tysięcy lat, to dopiero w 1944 przebadano jego skład w laboratoriach. Badania te potwierdziły właściwości lecznicze czosnku. Okazało się, że związki siarki zawarte w czosnku mają działanie bakteriobójcze i  bakteriostatyczne. Związki siarki to: allicyna i trójsiarczek dwuallilu. To właśnie allicyna nadaje tej roślinie tak charakterystyczny, raczej niemiły zapach. Aby pozbyć się tego uporczywego zapachu można obgotować ząbki czosnku przez 2 - 3 minuty. Będzie równie skuteczny, co surowy. Nieprzyjemny zapach usuwa również zielona pietruszka, ziarna palonej kawy, jabłko, tymianek, mięta lub seler.

Olejki eteryczne zawarte w czosnku mają także intensywny zapach, ale to właśnie one skutecznie leczą przeziębienia oraz różnego rodzaju infekcje. Gdy czujemy, że łapie nas katar wystarczy wąchać czosnek i zjeść 3 zmiażdżone ząbki dziennie. Preparaty z czosnku korzystnie wpływają na przepływ krwi, na stan naczyń mózgowych i lepsze doprowadzenie tlenu do całego organizmu.

Roślina ta niszczy bakterie oporne na antybiotyki, reguluje trawienie, obniza ciśnienie  krwi, chroni przed działaniem wolnych rodników, ma działanie rozkurczowe, żółciotwórcze i żółciopędne.

Czosnek także jest pomocny w leczeniu ropni, czyraków i innych chorób skórnych.

Przeciwwskazania

Nie jest wskazane używanie czosnku przy niskim ciśnieniu, dla kobiet karmiących piersią i przy nieżytach jelit i żołądka.

Substancje lecznicze czosnku

Oprócz związków siarki i olejków eterycznych czosnek zawiera: flawonoidy, flawony, i związki śluzowe. Ponadto sole mineralne: selen, fosfor, wapń, magnez, żelazo, a nawet śladowe ilości uranu. Jest również żródłem witamin z grupy B, PP, C oraz prowitaminy A.