Czarnuszka siewna

Czarnuszka siewna "leczy wszystko oprócz śmierci"

Potwierdzone w badaniach działanie antybakteryjne, antywirusowe, antynowotworowe, antyalergiczne i antygrzybicze.

Czarnuszka siewna to jedna z najzdrowszych roślin na Ziemi. Jej właściwości lecznicze są potwierdzone wieloma badaniami naukowymi. Może być szeroko stosowana, jej lecznicze działanie polega nie tylko na zwalczaniu bakterii (m.in. gronkowca), wspieraniu organizmu, ale nawet leczeniu zatrucia bronią biologiczną. Jej nasiona znalazły więc zastosowanie w kuchni, kosmetyce i lecznictwie.

Należy do gatunku roślin z rodziny jaskrowatych. Pochodzi z Iraku i Turcji, ale rozprzestrzeniła się i obecnie rośnie dziko w basenie Morza Śródziemnego. Jest też uprawiany w wielu krajach świata. W Polsce jest uprawiany i czasami przejściowo dziczejący z upraw.

Znana była już w starożytnej Asyrii i wspomniana jest w Biblii. W Starożytnym Egipcie z właściwości leczniczych korzystali zarówno faraonowie, jak i królowe do celów pielęgnacyjnych. Określano ją nazwą "złoto faraonów", twierdzono, że: "czarnuszka leczy wszystko, oprócz śmierci".

Legendarne właściwości czarnuszki zostały potwierdzone w wielu badaniach, a ich baza cały czas się powiększa.

Charakterystyka rośliny

Łodyga wzniesiona i rozgałęziona o wysokości 10-40 cm. Kwiaty o średnicy do 3 cm, pojedynczo wyrastające na szczycie pędów. Działki kielicha od białych do bladobłękitnych z błękitnym unerwieniem i szczytach seledynowych.

Czarnuszka jest rośliną miododajną, kwitnie od maja do września. Wymaga słonecznego stanowiska i żyznej, stale wilgotnej gleby. Źle znosi przesadzanie. Uprawiana w ogrodzie zwykle rozmnaża się przez samosiew.

Substancje lecznicze

Czarnuszka w swoich nasionach zawiera ogrom czynnych substancji leczniczych:

• związki mineralne m.in. cynku, selenu, magnezu, wapnia, żelaza, sodu i potasu
• witaminy A, C, E, F, B1, B3, B6
• różnorodne kwasy tłuszczowe (linolowy - omega-6, alfa-linolenowy - omega-3, oleinowy omega-9, palmitynowy, mirystynowy i inne)
• fosfolipidy i fitosterole
• flawonoidy i saponiny
• białka (osiem z dziewięciu niezbędnych aminokwasów) i węglowodany
• alkaloidy m.in. nigellinę, nigellaminę, nigellidynę, nigellicynę – rzadkie w świecie roślin)
• olejek eteryczny zawierający m.in. tymochinon, limonen, p-cymen, karwakrol, karwon.

Działanie lecznicze

Czarnuszka jest prawdziwą skarbnicą składników, możemy cieszyć się jej działaniem leczniczym. Surowcem zielarskim jest nasienie czarnuszki.

Nowotowory - badania na wmyszach pokazały, że substancke chemiczne występujące w czarnuszce wpływają na zmniejszenie się komórek nowotworowych raka jelita grubego. Wyciąg z ziaren czarnuszki porównywalny jest do działania chemoagent 5-fluorouracyl w hamowaniu wzrostu nowotworu jelita grubego.

Wątroba - olej z czarnuszki poprawia pracę wątroby. Chroni ją też przed uszkodzeniami.

Toksyny - rodwójnie randomizowane badanie kliniczne wykazało, że pacjenci ranni od broni chemicznej, za pomocą gotowanych wyciągów wodnych z czarnuszki mieli mniejsze objawy chorobowe.

Cukrzyca - czarnuszka regeneruje trzustkę, obniża ogólny poziom glukozy we krwi i reguluje poziom insuliny. Co najciekawsze, pomaga ona zarówno w cukrzycy typu 1 jak i 2.

Trawienie - czarnuszka jest przyjmowana jako zioło na trawienie, żeby zmniejszyć intensywność wzdęć i bólu żołądka. Jest w smaku ostra, więc można nią zastąpić w kuchni bardziej drażniący pieprz. Olej z czarnuszki ma także działanie przeciwpasożytnicze i wiatropędne, a także rozluźnia napięcie mięśni gładkich.

Wzmocnienie pracy serca - czarnuszka zawiera kwasy omega-3 i omega-6, które wpływają korzystnie na poziom cholesterolu.

Włosy i skóra - substancje lecznicze czarnuszki wpływają pozytywnie na wypadające lub słabe włosy. Czarnuszka wpływa na produkcję melaniny, która chroni skórę. Zwiększa także grubość płaszcza lipidowo-tłuszczowego, zmniejsza objawy egzemy i wygładza skórę. Należy pamiętać także o jej właściwościach przeiwgrzybiczych i przeciwbakteryjnych. Stosowana na włosy i skórę.

Antybakteryjnie - czarnuszka działa antybakteryjnie. Najdokładniej przebadane zostało działanie jej na gronkowca złocisktego, który oporny jest na antybiotyki.

Astma i alergie - pamietajmy, że czarnuszka ma także działanie przeciwzapalne, przez co pozwala zmniejszyć częstotliwość astmy i innych chorób alergicznych. Wspiera też układ odpornościowy.

Antywirusowo - stany zapalne pochodzenia wirusowego: bóle gardła, bóle migdałka udaje się zmniejszyć dzięki podaniu czarnuszki.

Przeciwdrgawkowo - W 2007 badano dzieci z padaczką, których stan był oporny na leczenie konwencjonalne dragami, i okazało się, że ekstrakt czarnuszki z wodą znacznie zmniejszył aktywność napadu.

Przeciwwskazania

Olej z czarnuszki jest przeciwskazany do stosowania przez kobiety w ciąży (hamuje kurczliwość mięśni gładkich macicy) oraz osoby z niedociśnieniem tętniczym (obniża ciśnienie krwi).

Wybrane produkty

Zastosowanie

Nasionami czarnuszki można zastąpić pieprz. Mają specyficzny smak, ale warto dodawać je do potraw, posypywać wypieki czy kanapki, sałatki. Wzmocnione działanie możmy otrzymać dzięki olejowi z czaruszki. Używać go warto zarówno w kuchni, jak i dodawać do kosmetyków.

W lecznictwie stosuje się zmielone nasiona (zwykle pół, najwyżej 1 łyżeczka 2 razy dziennie), a także napar, odwar lub nalewkę przyrządzaną z nasion.

Przepis na czarny słoik