Arcydzięgiel lekarski

Arcydzięgiel lekarski (Archangelica officinalis) pochodzi z gatunku arcydzięgiel litwor z rodziny baldaszkowatych. Znany jest także pod następującymi nazwami: dzięgiel wielki, dzięgiel lekarski, archangielski korzeń, anielski korzeń, anielskie ziele, Ziele Świętego Ducha. Można go spotkać dziko rosnącym w Europie i Azji, ale jest także uprawiany do celów leczniczych. W Polsce arcydzięgiel rośnie w Sudetach i Karpatach oraz w dolinach rzek, nad jeziorami i w pasie nadmorskim. Lubi wilgotne, żyzne gleby.

Archangelica officinalis a2


W Polsce jest pod ścisłą ochroną, więc należy zaopatrywać się w preparaty z arcydzięgla w aptekach i sklepach zielarskich, lub wyhodować swoją "roślinkę" na działce albo w ogrodzie. Legendy głoszą, że gdy w średniowieczu w Europie szalała epidemia dżumy, na Ziemię zstąpił archanioł Gabriel i wskazał arcydzięgiel jako środek przeciw zarazie. Na świecie dżuma zbierała śmiertelne żniwo. Zmarło wówczas miliony ludzi. Sądzono, że żucie korzenia arcydzięgla przyczyniło się do unicestwienia tej choroby. Roślina ta była otaczana wielką czcią i tajemnicą. Do dziś nazywana jest "anielskim zielem". Jej łacińska nazwa "Archangelica" pochodzi od archanioła.

Charakterystyka rośliny

Jest to wielka, dochodząca nawet do 3 metrów wysokości roślina. Ma grubą, w środku pustą łodygę w kolorze fioletowo-zielonym i olbrzymie, pierzaste, ciemnozielone liście. Drobne żółtawo-zielonkawo-białe kwiaty są zebrane w wielokwiatowe baldachy. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Wydziela silny, aromatyczny zapach.

Substancje lecznicze

Arcydzięgiel zawiera olejki eteryczne, kwasy organiczne, kumarynę.

Działanie lecznicze

Jako surowca zielarskiego używa się korzenia, kwiatów i owoców. Najbardziej znana jest nalewka i spirytus z arcydzięgla. Korzenie można kupić w sklepach zielarskich.
Arcydzięgiel przede wszystkim działa korzystnie na układ trawienny. Pobudza wydzielanie soków trawiennych i żółci. Likwiduje wzdęcia, stany skurczowe jelit i żołądka, reguluje wypróżnianie i pobudza apetyt.

Zioło to silnie oddziałuje na układ nerwowy. Likwiduje objawy wyczerpania nerwowego, działa antydepresyjnie i uspokajająco. Skutecznie ułatwia oddychanie, podnosi odporność organizmu i działa moczopędnie. Jest również lekiem obniżającym ciśnienie krwi.
Naparem lub odwarem można przemywać skórę zakażoną bakteriami, trądzikową, tłustą.
Preparaty na spirytusie wcierane w bolące miejsca mają właściwości przeciwreumatyczne i przeciwartretyczne. Działają przeciwbólowo i odkażająco.

Arcydzięgiel ma zastosowanie także w kuchni. Używany jest do wyrobu kostek bulionowych, likierów, sosów. Liście można dodawać do ryb i owoców morza, sałatek, zup. Łodygi, podobnie jak szparagi, przyrządzone z masłem smakują wyśmienicie. Można je dodawać do pieczenia wieprzowiny. Kandyzowane ogonki liściowe i fragmenty baldachów, tzw. anżelika służą do dekoracji ciast i deserów.

Przeciwwskazania

  • Osoby, które są wrażliwe na promienie słoneczne, zażywając preparaty z arcydzięglem nie mogą eksponować skóry na słońcu.

Przepisy

Nalewka z arcydzięgla

100g korzenia arcydzięgla zalać 500g alkoholu (40-60%). Po 2 tygodniach odcedzić.
Zażywać 1-2 łyżeczki dwa do trzech razy dziennie przy kolkach, przeziębieniach, zdenerwowaniu, zadyszce.

Napar z arcydzięgla na trawienie

Łyżkę stołową korzenia arcydzięgla zaparzyć półtora szklanki wrzątku. Parzyć pod przykryciem 20 min. Odstawić na 10 min. Przecedzić przez sitko.
Pić w celu pobudzenia soków trawiennych po pół szklanki naparu 3 razy dziennie przed posiłkami. Do usunięcia nagromadzonych gazów - pół szklanki po jedzeniu 3 razy dziennie.

Napar na bezsenność

Po pół łyżki stołowej arcydzięgla i kozłka lekarskiego zaparzyć szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem 10 min. Przecedzić przez sitko.
Pić przy bezsenności szklankę ciepłego naparu na noc.

Napar ziołowy na kolkę wątrobową

Po łyżce stołowej arcydzięgla i mięty zaparzyć 2 szklankami wrzątku. Parzyć pod przykryciem 10 min. Przecedzić przez sitko.
Pić w razie kolki wątrobowej szklankę ciepłego naparu co 2 godziny.

Arcydzięgiel lekarski Arcydzięgiel lekarski

Zastosowanie w leczeniu



Podobne

Kozłek lekarski - Lekarstwo na bezsenność
zastosowanie: bezsenności, nadciśnienie, nietrzymanie moczu

Dziurawiec zwyczajny - złoto rośnie na ugorach
zastosowanie: niepokoje, depresje, stres

Najnowsze

Jeżyna fałdowana - na układ trawienny i skórę
Glistnik jaskółcze ziele - naturalny sposób na kurzajki
Prawoślaz - ziola na łagodzenie kaszlu i podrażnień w zasięgu ręki