Anyż

Anyż

Anyż (Pimpinella anisum), zwany biedrzeńcem - jest to gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, Północnej Afryki i Zachodniej Azji.
Znano i uprawiano go już w starożytnej Grecji i Egipcie. Do Polski został sprowadzony dopiero w średniowieczu przez zakon benedyktynów, lecz niestety obecnie stał się przyprawą nieomal zapomnianą w naszym kraju.
Największymi producentami anyżu są Hiszpania, Turcja, Bułgaria, Indie, Meksyk i Argentyna. Najbardziej znany i ceniony to anyż hiszpański.

Charakterystyka rośliny

Roślina osiągająca wysokość do 50 cm. Łodyga jest w środku pusta, lekko owłosiona, rozgałęziona na 2/3 wysokości. Liście są nerkowate ząbkowane, jajowate lub lancetowate w zależności na jakiej wysokości łodygi się znajdują. Drobne, białe kwiaty o lekko owłosionych płatkach są zebrane w baldachowate kwiatostany, a owoce są trochę podobne do małych główeczek maku. Cała roślina wyglądem przypomina nieco natkę pietruszki. Kwitnie od lipca do sierpnia.

Substancje lecznicze

Olejki eteryczne, flawonoidy, proteiny, sterole, furanokumaryny.

Działanie lecznicze

Surowcem zielarskim są owoce anyżu. Są składnikami syropów działających wykrztuśnie i pobudzających ruchy rzęskowe nabłonka oskrzeli. Działanie owoców anyżu jest jednak szczególnie wykorzystywane w chorobach żołądka i jelit. Substancje w nich zawarte pobudzają wydzielanie soków trawiennych, pomagają w usuwaniu gazów oraz działają rozkurczowo na cały układ pokarmowy. Jest przy tym zbawienny dla małych dzieci: pomaga pozbyć się kolek jelitowych i działa toksycznie na pasożyty przewodu pokarmowego. Wspomaga matki walczące z brakiem pokarmu. W niewielkim stopniu działa przeciwbakteryjnie i moczopędnie. Aby się pozbyć zakażeń skóry można go stosować zewnętrznie, jest też środkiem odstraszającym owady.

Owoce anyżu trochę przypominają zapach kminku, lecz pachną intensywniej i są bardziej słodkawe. Można je stosować jako dodatek do gotowanych warzyw, np. buraków, marchwi, kapusty. Niewielkie ilości anyżu urozmaicają smak pieczeni z dziczyzny, wieprzowiny i innych mięs.
Ponadto walory zapachowe i smakowe anyżu wykorzystuje się w przemyśle perfumeryjnym, spożywczym i spirytusowym. Olejki mają zastosowanie w cukiernictwie: do wyrobu tortów, ciastek, lodów oraz produkcji wódek i likierów, napojów oraz cukierków. W przemyśle farmaceutycznym są składnikami wielu specyfików na kaszel i dodawane są do preparatów ziołowych na dolegliwości związane z trawieniem, działających moczopędnie i wiele innych.