Kolendra, to roślina jednoroczna należąca do rodziny baldaszkowatych. Pochodzi ze wschodnich terenów strefy śródziemnomorskiej. Obecnie jest uprawiana w Europie, Azji i wielu innych regionach świata. Pomimo intensywnego, niezbyt miłego aromatu jest chętnie używaną przyprawą kuchenną, szczególnie w krajach azjatyckich. Jest m.in. podstawowym składnikiem indyjskiej przyprawy curry i sosów chutney. Jest też rośliną o właściwościach leczniczych. Znana i ceniona była przez starożytnych Rzymian i Greków. Kolendra od wieków jest popularna również w naszym kraju. Nazywana jest też kolendrem, pieprzykiem lub pieprzem polskim.
Jest to roślina o nagiej, w górnej części rozgałęzionej, wzniesionej łodydze. Dorasta do 70 cm, niekiedy nawet do 90 cm wysokości. Wyglądem przypomina nać pietruszki. Na końcach rozgałęzień wyrastają drobne, jasnoróżowe lub białe kwiatki zebrane w złożone baldachy, które kwitną od czerwca do lipca. Owocami kolendry są kuliste, początkowo zielone dwurozłupki. Gdy dojrzeją przybierają żółtawy kolor i wówczas łatwo osypują się.
Roślina jest łatwa w uprawie, więc można ją posiać w ogrodzie, wysiewając nasiona w kwietniu na głębokości 1 cm. Roślinki wschodzą już po 2 tygodniach, a zakwitają w połowie lipca. Gdy owoce zaczynają brunatnieć, wtedy ścinamy roślinę na wysokości 10 cm nad ziemią. Pęczki pędów suszymy na wolnym powietrzu lub na strychu. Po wysuszeniu wykruszamy owoce i wsypujemy do szczelnie zamkniętych pojemników.
Kolendra nadaje się również do uprawy w doniczce - na balkonie lub na parapecie okiennym.
Kolendra zawiera: olejek eteryczny, żywice, olej tłusty, związki białkowe i cukrowe, fitosterole, pektyny, skrobię i mikroelementy.
Surowcem zielarskim są owoce kolendry, z których w procesie destylacji otrzymuje się olejek eteryczny. Olejek kolendrowy jest podstawowym czynnym składnikiem owoców tej rośliny. Poprawia on perystaltykę jelit, wzmaga wydzielanie soków żołądkowych, działa przeciwskurczowo, wykazuje też działanie uspokajające i ogólnie wzmacniające. Posiada też właściwości grzybobójcze i bakteriobójcze.
Do przyprawiania potraw stosuje się wszystkie części tej rośliny. Świeże liście kolendry mogą pełnić zarówno funkcje dekoracyjne jak i nadawać niepowtarzalnego smaku daniom rybnym, zupom, sałatkom. Zielone listki nie nadają się do długiego gotowania. Dodajemy je do potraw tuż przed podaniem, ale korzonki i łodygi możemy włożyć do zup, czy dań duszonych znacznie wcześniej. Zmielone, suszone owoce o łagodnym, ziołowym zapachu dodane do grochu, fasoli, kapusty, tłustych sosów, mięs czynią, że potrawy są wyjątkowo smaczne i przede wszystkim lekkostrawne.
Kolendra ma podobne właściwości konserwujące do gorczycy, więc można ją stosować do marynowania mięsa, śledzi, ogórków.
Sproszkowaną kolendrę dodaje się do niektórych wyrobów cukierniczych: pierników, mazurków, keksów, cukierków. Niepowtarzalnej nuty smakowej kolendra nadaje również niektórym gatunkom chleba. Łagodny, słodkawy, lekko ziołowy zapach i smak suszonych owoców kolendry jest wykorzystywany w browarnictwie i do produkcji likierów i aperitifów.
Nie należy spożywać w nadmiarze zarówno świeżych, jak i suszonych owoców kolendry, ponieważ mogą wystąpić nudności, bóle głowy, senność. Nadmiar może także wytrącać witaminę B1 z organizmu.
1 łyżeczkę rozgniecionych owoców kolendry zalewamy 1 szklanką wrzącej wody i parzymy pod przykryciem przez pół godziny.
Przecedzamy i pijemy 2 - 3 razy dziennie po pół szklanki przed jedzeniem jako środek rozkurczowy, regulujący trawienie i lekko uspokajający.
Zmieszać po 10 g owoców kolendry i kminku, po 15 g korzenia kozłka lekarskiego i owoców głogu i po 25 g ziela serdecznika i ziela dziurawca. Do termosu wsypać 1 łyżkę mieszanki i zalać 1 1/2 szklanki wrzącej wody. Zakręcić termos na 1 godzinę.
Pić po 1/2 szklanki 2 - 3 razy dziennie.
Składniki: kilka marchewek, 50 ml oliwy, szczypta soli i cukru, pół łyżeczki tartego imbiru, 1 szklanka soku pomarańczowego, 2 łyżki świeżych liści kolendry.
Większe marchewki pokroić wzdłuż i podsmażyć na rozgrzanej oliwie. Dodać cukier, sól i imbir, chwilę posmażyć, potem wlać sok pomarańczowy. Dusić do wyparowania soku. Pod koniec dodać liście kolendry i podawać jako dodatek do mięsa lub dań rybnych.