Jałowiec jest to krzew lub drzewko z rodziny cyprysowatych. Ze swych właściwości leczniczych znany już od starożytności. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej, głównie w strefie umiarkowanej. W Polsce rośnie na obszarach nizinnych i podgórskich, najczęściej na glebach piaszczystych i w lasach sosnowych. Polska nazwa "jałowiec" pochodzi właśnie od występowania tej rośliny na piaszczystych, jałowych terenach. W parkach i ogrodach drzewka i krzewy jałowca służą jako rośliny dekoracyjne i do budowy zimozielonych żywopłotów.
Krzewy jałowca osiągają wysokość ok. 3m, a drzewka 10-12m. Pień mają prosty, już od dołu mocno rozgałęziony, a koronę zwykle kolumnową. Niektóre gatunki koronę mają rozłożystą, nieregularną i pokładającą się. Z trójkanciastych gałązek wyrastają proste, bardzo ostre szpilki. Owocem jałowca jest szyszkojagoda, początkowo zielona, ale w miarę dojrzewania robi się fioletowo-granatowa. Dojrzała, pokrywa się niebieskim nalotem. Wyglądem nieco przypomina borówkę czernicę.
Surowcem leczniczym jałowca są szyszkojagody i liście. Zawierają: olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, substancje żywicowe i woskowe, związki goryczkowe, kwasy organiczne, sole mineralne.
Olejek eteryczny i flawonoidy zawarte w owocach jałowca mają silne właściwości moczopędne. Jałowiec działa bakteriobójczo w układzie pokarmowym i moczowym. Łagodnie wzmaga wydzielanie żółci i ułatwia jej przepływ przez drogi żółciowe, przy tym pobudza perystaltykę jelit, leczy artretyzm i choroby dróg oddechowych. Świeże lub suszone owoce można żuć, aby zapobiec zgadze i nieprzyjemnej woni z ust.
Uwaga! Zbyt duże dawki przetworów jałowca mogą podrażnić nerki.
Jagody jałowca wykorzystuje się nie tylko w ziołolecznictwie, ale również w kuchni. Dodaje się je do sosów, bigosów, zup ze świeżej kapusty, buraczków, marynowanych grzybów i innych przetworów domowych. Rozdrobnione szyszkojagody są dodatkiem do pasztetów i kiełbas. W dymie jałowcowym wędzi się wędliny i mięso.
W przemyśle spirytusowym produkuje się wódkę jałowcówkę i gin z owoców jałowca. Sporządzić też można z nich nalewki, syropy i wina. Kiedyś samodzielne wytwarzanie wina, piwa i wódki na bazie jałowca było bardzo powszechne. Igły jałowca i szyszkojagody wykorzystuje się do produkcji leków farmaceutycznych, m.in. przeciwko cukrzycy i nadczynności tarczycy.
Nie należy zbyt długo stosować większych dawek jałowca ze względu na podrażnienia błony śluzowej przewodu pokarmowego i nerek. Jałowca nie powinny stosować kobiety w ciąży.
Rozdrobnić 1 łyżkę owoców jałowca i zalać 1 szklanką wrzącej wody. Pozostawić pod przykryciem przez 30 minut. Przecedzić i pić po 1-2 łyżki po posiłku jako środek moczopędny, żółciopędny i bakteriobójczy.
Stosować przez miesiąc, potem zrobić dwutygodniową przerwę.
1 litrem wina zalać 50g rozdrobnionych owoców jałowca i powoli doprowadzić do wrzenia. Odstawić pod przykryciem na 3 dni. Przecedzić i wlać do butelek. Szczelnie zamknąć.
Jako środek moczopędny pić 1 kieliszek rano na czczo, a jako środek wzmagający łaknienie, kieliszek na pół godziny przed jedzeniem.
Kurację rozpocząć od żucia 4 jagód jałowca dziennie. Codziennie zwiększać o 1 jagodę, aż do 15 dziennie, potem zmniejszać codziennie o 1 jagodę.