Aloes, to wiecznie zielona roślina przypominająca wyglądem kaktusy. Należy do rodziny roślin liliowatych. Egzotycznie występuje na piaszczystych i kamienistych terenach Afryki, Półwyspu Arabskiego i Madagaskaru. Można wyróżnić około 400 gatunków tej rośliny. Przybiera formy drzewiaste, krzewiaste, byliny, czasami liany.
Do celów leczniczych aloes uprawiany jest w klimacie gorącym, przede wszystkim w Teksasie oraz Meksyku. Nagminnie hodowany jest także w doniczkach na parapetach okiennych jako roślina ozdobna, a zarazem lecznicza. Jak bardzo pożyteczną rolę może spełnić możemy przekonać się np. w tak drastycznej sytuacji, gdy znienacka sparzymy się wrzątkiem. Wtedy liść aloesu jest wybawieniem. Po przecięciu wzdłuż liścia, smarujemy wybranym z niego żelem sparzone miejsce. Zabieg taki przynosi wielką ulgę: znika ból i pieczenie. Wiele gospodyń domowych, a także kucharzy zawodowych przekonało się o tym, dlatego na parapecie kuchennym trzyma doniczkę z aloesem.
Właściwości lecznicze aloesu były znane już starożytnym Rzymianom, Grekom i Egipcjanom. Badania naukowe ostatnich lat potwierdziły wszechstronne działanie aloesu na nasz organizm.
Wyrastające z podłoża pędy tworzą rozetę grubych, mięsistych, zielonych liści. Liście pokryte są najczęściej szarym, woskowym nalotem, a na brzegach kolcami. W środku znajduje się żółtawy lub lekko brązowy sok. Kwiaty, to długie grona w kolorze żółtym, pomarańczowym lub czerwonym. Zapylane przez ptaki w warunkach naturalnych. Rozmnaża się wegetatywnie lub przez nasiona. Aloes w mieszkaniach kwitnie bardzo rzadko. Jest wrażliwy nawet na najmniejszy przymrozek.
Aloes, przez niektórych określany jako "superfood", zawiera enzymy, cukry, związki fenolowe, ligniny, aminokwasy, kwas salicylowy, witaminy: A, C, E, B, minerały: miedź, cynk, chrom, żelazo, sód, potas, wapń, magnez.
Najczęściej w celach leczniczych stosuje się sok z aloesu, który otrzymuje się z trzyletnich liści. Sok z aloesu powinien być stosowany wewnętrznie jako napój, lub zewnętrznie - miejscowo na skórę.
Związki zawarte w aloesie mają własności przeciwbólowe, bakteriobójcze, hamujące rozwój niektórych nowotworów, immunostymulujące.
Miazgę lub wyciągi ze świeżych liści można stosować w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, na poprawę trawienia, w nieżycie żołądka, przy owrzodzeniach odbytnicy i okrężnicy. Aloes reguluje również przemianę materii.
Niektóre preparaty z aloesu przeciwdziałają zaparciom. Działają silnie przeczyszczająco, ale nie gwałtownie. Wypróżnienia następują dopiero po 8-10 godzinach.
Aloes zalecany jest w dychawicy oskrzelowej, chorobach oczu: przy zapaleniu spojówek i rogówki, do płukania jamy ustnej: w chorobach przyzębia, aftach, stanach zapalnych śluzówek.
Z liści aloesu otrzymuje się wodne wyciągi, które zawierają stymulatory biogenne, m.in. biostyminę. Biostyminę najczęściej stosuje się w postaci zastrzyków. Wzmacnia ona mechanizmy obronne organizmu, leczy wrzody, przykurcze mięśni, skurcze naczyń, zaburzenia snu i wiele innych schorzeń i dolegliwości.
Aloes stosowany zewnętrznie:
Wyciągi z aloesu można stosować na uszkodzony naskórek, odmrożenia, nerwobóle, blizny, owrzodzenia, na różnego rodzaju oparzenia, w tym oparzenia słoneczne. Jednym ze składników aloesu są antrachinony. Mają zdolność absorbowania promieni ultrafioletowych i zmniejszania wytwarzania melaniny, przez co zapobiegają nadmiernemu opalaniu.
Żel z aloesu wchodzi w skład wielu kosmetyków i medykamentów. W balsamy, maści, kremy możemy zaopatrzyć się w sklepach zielarskich, aptekach, drogeriach. Żele są o różnym stężeniu, można też kupić je w postaci sproszkowanej. Jednak najlepszy efekt osiągniemy stosując świeży żel.
Nie wolno zażywać zbyt dużych dawek. Większe dawki niż zalecane mogą mieć efekt przeczyszczający. Szczególną ostrożność zachować przy niedrożności jelit, zapaleniu okrężnicy, zespole jelita drażliwego, żylakach odbytu, w ciężkiej niewydolności nerek, w czasie ciąży oraz w zaburzeniach krążenia krwi. Nie należy podawać preparatów z aloesem dzieciom.
Jeżeli chcemy wykorzystać roślinę do celów leczniczych nie należy jej podlewać co najmniej przez 2 tygodnie latem, a zimą nawet przez miesiąc. Z trzyletnich roślin oberwać jeden lub kilka większych liści, w zależności od potrzeb. Nie ścinać nożem! Umyć, wysuszyć i włożyć do lodówki na 7-10 dni. Następnie oczyścić je z kolców. Aby pozbyć się substancji przeczyszczających, znajdujących się w skórce, należy również dokładnie oczyścić liście z zewnętrznej warstwy.
Przygotowane wcześniej liście należy zemleć w maszynce lub zmiksować dodając pół litra czerwonego wina. Dobrze wymieszać i dodać 50dag miodu. Przechowywać w szczelnie zamkniętym naczyniu przez 5 dni w ciemnym miejscu. Przecedzić przez gęste sitko, rozlać do butelek i przechowywać w lodówce.
Używać przez tydzień po 1 łyżeczce 3 razy dziennie, przez następne 3 tygodnie po 1 łyżce stołowej 3 razy dziennie, a w następnych 3 tygodniach po 1 łyżeczce 3 razy dziennie, zawsze godzinę przed jedzeniem. Stosować tak przez co najmniej 2 miesiące. Po dwóch tygodniach przerwy, rozpocząć kurację od nowa.
Kuracja taka jest zalecana w wielu schorzeniach, m.in. w owrzodzeniu żołądka, dwunastnicy i jelita grubego.
Przygotowany, jak wyżej podano, liść aloesu rozdrobnić i włożyć do termosu, dodać 1 łyżeczkę szałwii i kwiatów nagietka. Zalać 1 1/2 szklanki wrzącej wody. Zakręcić termos i odstawić na godzinę.
Stosować do płukania jamy ustnej i gardła, przemywania ran, owrzodzeń, oparzeń, do kompresów i tamponów.
Zmiażdżyć wcześniej przygotowane liście. Na każde 100g miazgi dodać 200g miodu, a następnie podgrzewać do wrzenia. Na następny dzień ponownie podgrzać do wrzenia. Przecedzić przez gęste sitko i przechowywać w słoiku w lodówce.
Przyjmować po łyżeczce na czczo rano i na godzinę przed obiadem jako środek ogólnie wzmacniający, pobudzający apetyt, przeciwnieżytowy. Miód aloesowy jest zalecany również dla dzieci i osób starszych.