Kompedium herbat

Chcąc zagłębić wiedzę w tematyce herbat bądź też planując zakup najlepszego dla nas napoju (czy to pod względem smakowym, czy też zdrowotnym), warto zacząć od podstaw.

W świecie tych cudownych naparów rozróżniamy herbatę:

  • białą,
  • czarną,
  • oolong,
  • pu-erh i inne z grupy fermentowanych,
  • zieloną,
  • żółtą.

Niektóre typologie wyróżniają także takie rodzaje herbat jak:

  • Rooibos,
  • Yerba mate,
  • owocowe
  • ziołowe.

Herbata biała

Biała herbata to prawdopodobnie jedno z najstarszych naparów, w związku z czym sam proces jej produkcji nie należy do najbardziej skomplikowanych.  Nie zmienia to faktu, że samo wytwarzanie wymaga lat praktyki, wiedzy oraz odpowiedniego doświadczenia. Pierwszy etap to więdnięcie, po którym następuje suszenie (nie zawsze odbywa się ono na słońcu) najmłodszych liści. Osiągnięcie przez nie odpowiedniej temperatury przyczynia się do lekkiego utlenienia. W wyniku tego działania herbata może przybierać ciemniejszą postać, a więc nie jest biała tak jak wskazuje nazwa. Jej susz to głównie pączki, a nie liście. Wszystko za sprawą tego, że utlenianie zachodzi wyłącznie w 5%, co odróżnia ją od innych typów. Idealna herbata powstaje na skutek użycia wody o temperaturze 75-85 °C i czasie parzenia 2-5 min. Białe herbaty są delikatne, zaś ich picie wspiera proces zwalczania rodników, obniża ciśnienie i wzmacnia serce oraz działa antynowotworowo. Najpopularniejsze jej odmiany to :

  • Pai Mu Tan,
  • Cesarska Perła.

Herbata czarna

Wytworzenie czarnej herbaty rozpoczynamy od więdnięcia liści, a następnie ich rolowania, co inicjuje proces utleniania. W przypadku niższej klasy herbat rolowanie jest zastępowane maszynowym procesem CTC w którego skład wchodzi zgniatanie, rozrywanie i zwijanie. Po oksydacji niektóre herbaty ulegają zjawisku shaging (wstrzymania oksydacji). Bez względu na typ, ostatnim etapem jest suszenie. Idealna herbata powstaje na skutek użycia wody o temperaturze 95 °C i czasie parzenia 2-3 min. Czarne herbaty są najbardziej neutralne dlatego często są stosowane jako baza do tworzenia mieszanek. Mają flawonidy, które opóźniają proces starzenia, ale posiadają też właściwości odchudzające i wzmacniają układ pokarmowy. Najpopularniejsze jej odmiany to:

  • Yunnan Golden Tips,
  • Earl Grey,
  • Darjeeling.

Oolong

Powstanie oolong także rozpoczyna się od więdnięcia, a następnie listki są lekko naruszane w celu zainicjowania częściowego procesu oksydacji. Gdyby zostały całkowicie naruszone, wówczas doszłoby do pełnego utleniania. W odpowiednim momencie dochodzi do shaging, a następnie suszenia. Niektóre oolong są suszone poprzez palenie nad ogniem, co wpływa na jakość herbaty. Przybiera ona postać kulek i może być wielokrotnie zaparzana. Najczęściej ma kwiatowy lub kremowy aromat. Można ją również prażyć w celu zwiększenia aromatyczności. Idealna herbata powstaje na skutek użycia wody o temperaturze 90- 95 °C i czasie parzenia 1,5 min. Ma ona wiele utleniaczy, co zapewnia dłuższą młodość, ale także pozytywnie oddziałuje na pamięć i koncentrację. Najpopularniejsze jej odmiany to:

  • Oolong milky,
  • Tie Guan Yin.

Pu-ehr

Pu-erh jak wszystkie inne zaczynają proces produkcyjny od więdnięcia, następnie w wyniku podgrzania zatrzymana jest oksydacja, ale enzymy nie są zupełnie usuwane, co skutkuje powolnym dojrzewaniem herbaty. Dalsze kroki to rolowanie, suszenie na słońcu, fermentacja i prasowanie, aby gotowe produkty umieścić w materiałowych workach, które są ugniatane przy pomocy maszyn lub kamieni. Idealna herbata powstaje na skutek użycia wody o temperaturze 75-85 °C i czasie parzenia 2-5 min. Pu-erh doskonale wspiera odchudzanie i obniża stan cholesterolu. Najpopularniejsze jej odmiany to:

  • Pu-erh luzem,
  • Pu-erh gniazdo.

Herbata zielona

Zielone herbaty więdną na świeżym powietrzu bądź w specjalnych lokalach z wymuszonym obiegiem by później mieć wstrzymaną oksydację na skutek podgrzewania liści. W zależności od miejsca produkcji herbaty, utlenianie wstrzymane jest poprzez podnoszenie temperatury liści w piecach (Chiny) lub poprzez zastosowanie pary wodnej (Japonia). Użycie pary wodnej zdecydowanie wydłuża proces, a co za tym utrzymuje smak zieleni liścia, zaś w Chinach herbaty te są bardziej owocowe. Ostatni etap to suszenie z wykorzystaniem ciepłego powietrza lub ognia. Idealna herbata powstaje na skutek użycia wody o temperaturze 95- 98 °C i czasie parzenia 1-3 min. Zielone herbaty wzmacniają serce i wspomagają odchudzanie. Najpopularniejsze jej odmiany to:

  • Sencha,
  • Gunpowder,
  • Long Jing.

Herbata żółta

Liście żółtej herbaty więdną, następnie zatrzymana jest oksydacja, a później żółkną dzięki odpowiedniemu zawinięciu w papier lub materiał, co trwa kilkanaście godzin lub nawet 4 dni. Po zakończeniu suszenia, herbata jest już  gotowa i nabiera owocowego smaku. Najpopularniejszą odmianą jest Junshan Yin Zhen.

I na koniec...

Koneserzy herbat potrafią bardzo wiele wyczytać z samego ich opakowania. Jak się okazuje, producenci zobowiązania są do umieszczenia konkretnych informacji o towarze:

  • Blend- stanowi mieszankę liści i innych elementów pochodzenia herbacianego,
  • Dust- herbata słaba jakościowo, najczęściej ekspresowa w skład której wchodzą pyły i miał herbaciany,
  • Fannings- niskiej jakości herbata, którą tworzy miał, pył i pokruszone liście,
  • Golden- najlepsza jakościowo herbata posiadająca pączki liści,
  • Pekoe- tworzą ją krótkie liście,
  • Pure- jedna z lepszych jakościowo herbat z całych liści,
  • Souchong- herbata z dużych, długich liści.

Na sam koniec zdradzimy jeszcze kilka tajników, które sprawią, że herbatami będzie można bardziej się delektować i podkreślać ich walory. Przede wszystkim woda do parzenia powinna być świeżo nalana, zaś sam proces jej podgrzewania musi kończyć się w momencie białego wrzenia. Jest to moment w którym woda delikatnie paruje i zaczyna mętnieć. W przypadku przygotowywania napoju w imbryku, konieczne jest jeszcze wcześniejsze podgrzanie naczynia. Aromat herbaty najlepiej wydobywa się wtedy kiedy pije się ją z pokaźnych rozmiarów porcelanowej filiżanki, szerszej u góry, a węższej przy podstawie.